"Bedrijfsleven vindt ethische vorming studenten onder de maat" was de kop van een persbericht van KPMG op 21 september. Met dit bericht worden een aantal onderzoeksresultaten op het gebied van ethiek en integriteit gepresenteerd. Eén belangrijke conclusie: volgens één op de drie ondernemers wordt door universiteiten en hogescholen te weinig aan ethische en morele vorming van de studenten gedaan. Omdat we ook de juridische student hier onder kunnen scharen, wil ik graag de volgende opmerking van een collega voorleggen: is KPMG zelf eigenlijk wel ethisch correct met deze handelswijze? Waar is het gewenste voorbeeldgedrag?

Wat namelijk opvalt is dat het onderzoeksresultaat niet geheel toevallig (?) samen gaat met de presentatie van een KPMG-product dat het probleem kan verhelpen. KPMG blijkt namelijk een onderwijstoolkit ('Vertrouwen, Integriteit & Leiderschap') te hebben ontwikkeld die door KPMG op dezelfde dag werd aangeboden aan Doekle Terpstra (voorzitter HBO-raad) en Sijbolt Noorda (voorzitter Vereniging van Universiteiten, VSNU).

Is het handelen van KPMG hiermee wel zuiver of overschrijdt het zelf een ethische grens? Wat opvalt is dat KPMG in ieder geval niets zegt over hoe het ethiekonderwijs wordt gegeven op universiteit of hogeschool. Een zweem van onbenoemd eigen belang lijkt hiermee toch aanwezig. Mogelijk dat KPMG de toolkit gratis gaat verstrekken? Dit is tot nu toe echter onduidelijk.

Geheel nieuw is deze techniek trouwens niet. Dezelfde methode zagen we namelijk ook anderhalf jaar geleden toen KPMG bedrijven opriep om een gedragscode voor liefdesrelaties op de werkvloer vast te stellen. Binnen de advocatuur werd hier echter nuchter op gereageerd.

De vraag waar we voor staan is de volgende: mag een bedrijf - zonder hier expliciet melding van te maken - onderzoeksresultaten publiceren waarover publieke verantwoordiging valt te verwachten maar waarbij er tevens een schijn van eigen belang is?

Daarnaast - en dat we KPMG niet aanrekenen - is het interessant om te zien hoe deze uiting van KPMG is opgepakt in journalistiek Nederland. De nuance lijkt soms even vergeten.

- Bedrijfsleven vindt ethische vorming studenten onder de maat, Persbericht, 21-9-2009
- Bedrijfsleven vindt ethische vorming studenten onder de maat, KPMG, 21-9-2009
- KPMG ontwikkelt onderwijstoolkit 'Vertrouwen, Integriteit & Leiderschap' , KPMG, 22-9-2009
- 'Normbesef jonge manager laag', NOS, 21-9-2009
- KPMG: jonge manager is een asociale geldwolf, Carp, 21-9-2009

- Gedragscode voor liefdesrelaties op de werkvloer, Nu, 17-1-2008
- Law and love: advocatenkantoren doen er niet moeilijk over, Advocatie, 13-2-2008